Δημόσια αγαθά και άλλες ιστορίες

Είχε ενδιαφέρον η βαβούρα γύρω από το θέμα της ΕΡΤ, το ανταποδοτικό τέλος, πρόσφατα τον διαγωνισμό για συμβασιούχους και λοιπά δαιμόνια. Είχα αποφασίσει -μετά από σύντομη σκέψη- ότι δεν θα ασχοληθώ με το θέμα, όπως και λίγα χρόνια πριν με την Ολυμπιακή Αεροπορία.

Τώρα όμως άλλαξα γνώμη, κυρίως διότι παρακολουθώ γύρω μου μια αδυναμία των ανθρώπων να αντιληφθούν τι σημαίνει «δημόσιο αγαθό». Και όχι μόνον αδυνατούν να αντιληφθούν την έννοια, αλλά πείθονται σαν χάνοι ότι δεν είναι και συμφέρον για τη χώρα να διαθέτει «δημόσια αγαθά». Το βρίσκω αυτό κάπως εκνευριστικό. Γι’ αυτό αποφάσισα ότι θα μακρηγορήσω σχετικά, είτε σε ένα, είτε σε πολλά διαφορετικά ποστ.

Οι δυο οργανισμοί [ΕΡΤ και Ολυμπιακή Αεροπορία] είχαν ένα προφανές κοινό χαρακτηριστικό και αρκετά όχι τόσο προφανή. Και οι δυο ήταν οργανισμοί του λεγόμενου ευρύτερου δημόσιου τομέα. Τώρα πια, η Ολυμπιακή Αεροπορία δεν ανήκει στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Ιδιωτικοποιήθηκε και απλώς προσπαθεί να παραβιάσει την ευρωπαϊκή νομοθεσία, δημιουργώντας, μέσω της συνένωσής της με την υποτιθέμενη ανταγωνίστρια εταιρεία, ένα ωραιότατο μονοπώλιο, που όπως όλοι καταλαβαίνουμε θα επιβαρύνει την τσέπη των καταναλωτών. Αλλά χεστήκαμε. Όποιος δεν έχει να πληρώσει, ας πάρει το λεωφορείο.

Οπότε προχωρώ παρακάτω. Δηλαδή στην ΕΡΤ. Όπως παντού όπου απλώνεται το ‘ελληνικό δημόσιο’, το πλιάτσικο έχει κι εδώ ποτίσει με τη μυρωδιά του διαδρόμους και γραφεία. Σε διαφορετική κλίμακα πάντως. Απλά, λόγω αντικειμένου. Σε ένα νοσοκομείο π.χ., το πάρτυ μπορεί να είναι εντελώς ξέσαλο για τους γνωστούς λόγους. Προμήθειες υλικών, βιομηχανία χειρουργείων, συμφωνίες με ιδιωτικές κλινικές κλπ. Στην Ολυμπιακή -για να αναφέρω ένα ταπεινό μόνον παράδειγμα- από τον χαρακτηρισμό ανταλλακτικών που ήταν σε άριστη κατάσταση ως scrap, πρέπει να έγιναν πλούσια κάμποσα λαμόγια.

Στην ΕΡΤ οι αντίστοιχες δυνατότητες είναι εξ αντικειμένου κάπως περιορισμένες. Άλλωστε πολλές λαμογιές γίνονται εν ψυχρώ, χωρίς να ασχολείται κανείς, αφού ποιος νοιάζεται για τα χρήματα που θα έπρεπε να πληρώνουν τα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια για τη χρήση δημόσιων αγαθών. Μπορεί και εδώ, οι προσλήψεις να έγιναν άκριτα, σόγια να βολεύτηκαν, αυτό όμως δεν ξέρω γιατί πρέπει να σημαίνει ότι δεν θα πάνε στον εισαγγελέα όσοι πέρασαν από την εταιρεία, παρανόμησαν, έγιναν πλούσιοι και έφυγαν, έχοντας μάλιστα και άποψη.

Γενική διαπίστωση είναι πάντως ότι στην όμορφη χώρα μας, είναι εύκολο να στρέψεις το «κοινό» ενάντια σε οτιδήποτε δημόσιο. Πρώτον διότι το «κοινό» έχει ηλιθιοποιηθεί, όπως έχω γράψει παλιότερα και δεύτερον διότι σε οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία και αν απευθυνθεί ένας πολίτης, θα ταλαιπωρηθεί. Τουλάχιστον στα μεγάλα αστικά κέντρα και κυρίως στην Αθήνα. Εκεί δηλαδή που ζει ο μισός πληθυσμός. Στην υπόλοιπη Ελλάδα, η ταλαιπωρία δεν είναι τόσο μεγάλη, όχι τόσο γιατί εκεί τα πράγματα δουλεύουν ρολόι, αλλά διότι ο «δημόσιος τομέας» είναι είτε ανύπαρκτος είτε στελεχωμένος από τρεις κουμπάρες και δυο ανήψια. Πώς να καταρρακωθεί η αξιοπρέπειά σου σε ένα νοσοκομείο όπου σε αφήνουν να χεστείς πάνω σου, αφού δεν έχεις νοσοκομείο;

Στην ΕΡΤ λοιπόν, το τελευταίο θέμα που προέκυψε και απασχόλησε τα ΜΜΕ και τα μπλογκς, ήταν ο διαγωνισμός για την πρόσληψη νέων συμβασιούχων. Εμφανίστηκαν θυμωμένοι δημοσιογράφοι, που διαμαρτύρονταν διότι δεν προσελήφθησαν παρόλα τα προσόντα τους. Τριπλοθεσίτες, διπλοθεσίτες, η ΕΣΗΕΑ και άλλα ανέκδοτα. Μάλιστα ένας δημοσιογράφος έδωσε και συνέντευξη για να διαμαρτυρηθεί.

Καλά, από πότε έγινε όνειρο των δημιουργικών, βραβευμένων και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο, δημοσιογράφων της χώρας μια θεσούλα συμβασιούχου στο «δημόσιο»; Γιατί τόσοι μάχιμοι, σπουδαίοι δημοσιογράφοι σπρώχνονται για να υπογράψουν μια σύμβαση ορισμένου χρόνου με τον κατάπτυστο ευρύτερο δημόσιο τομέα; Τόσα εύρωστα και σπουδαία ιδιωτικά κανάλια έχει η χώρα. Γιατί δεν πάνε εκεί να επιδείξουν τα προσόντα τους και να φτιάξουν γαμάτες εκπομπές να δει ο κόσμος; [Είναι γνωστό ότι το ελληνικό κοινό επιβραβεύει με τηλεθεάσεις επουράνιες όλες τις σοβαρές τηλεοπτικές παραγωγές, οπότε;]

Εμφανίστηκαν επίσης και κάτι ανακοινώσεις από την ΕΣΗΕΑ, που ανησυχεί για τα μέλη της. Και για όσους δεν είναι μέλη της; Αν δεν το γνωρίζετε, σας το γράφω εγώ εδώ, ότι εκατοντάδες, μπορεί και χιλιάδες άνθρωποι που εργάζονται ως δημοσιογράφοι στην Ελλάδα, δεν είναι μέλη της ΕΣΗΕΑ. Όλοι αυτοί οι opinion leaders, παρουσιαστές, ιδιοκτήτες, διευθυντές ΜΜΕ και λοιποί, που ξαφνικά έσπευσαν να φτιάξουν σάιτ στο διαδίκτυο, έχουν ραδιόφωνα, εφημερίδες, περιοδικά [όλα χρεωμένα], έχουν επίσης και υπαλλήλους. Οι οποίοι γράφουν και ανεβάζουν χιλιάδες ποστς την ημέρα. Δε φαντάζομαι να νομίζετε ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι, αντιμετωπίζονται από τους τηλεοπτικούς και άλλους δημοσιογραφικούς αστέρες –έστω ασφαλιστικά- ως συνάδελφοι;

Επίσης θα είχε πλάκα, αν η ΕΣΗΕΑ έδινε στη δημοσιότητα μια λίστα με τα μέλη της, όπου δίπλα από το κάθε όνομα να εμφανίζονται και οι εργοδότες. Αλλά όχι, ξέχασα, παραβιάζονται τα προσωπικά τους δεδομένα. [Κοίτα που ξαφνικά, η δουλειά είναι ντροπή]. Πριν λίγο καιρό, ο φίλος μου ο Γ. –δημοσιογράφος στα όρια της ανεργίας- μου περιέγραφε την έκπληξη που ένιωσε, όταν διαπίστωσε πόσοι από τους δημοσιογράφους που ήξερε ότι δουλεύουν σε εφημερίδες και άλλα μέσα, είναι χρόνια τώρα στη μισθοδοσία της ΕΡΤ. [Όπου φυσικά δεν πατάνε το πόδι τους ποτέ].

Άλλο ένα γερό ξεκάρδισμα θα μας έπιανε όλους, αν επίσης δίνονταν στη δημοσιότητα εκείνη η περίφημη λίστα δημοσιογράφων που πληρώνονται από το ελληνικό δημόσιο γενικώς. Έχει παρέλθει μια 5ετία και πλέον από τότε που δεσμεύονταν δεξιά κι αριστερά υπουργοί, εκπρόσωποι κομμάτων και άλλοι φανατικοί δημοκράτες σχετικά με το θέμα. [Όταν τα μάθουμε όλα αυτά, καλό θα ήταν να μας πουν και πόσο κόστισαν, ώστε να αποφασίσουμε όλοι μαζί ενωμένοι πόσο φταίνε οι μισθοί των υπαλλήλων για τα ανθυγιεινά οικονομικά της εταιρείας].

Μερικές φορές είναι συγκινητικό το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν πολλοί για το καλό της ΕΡΤ. Αρκετοί δημοσιογράφοι, σε μικρά και μεγάλα κανάλια, και ακόμη περισσότεροι στα έντυπα και τα μπλογκς, νοιάζονται πραγματικά για το αγαθό της δημόσιας τηλεόρασης.

Το ίδιο και πολλοί εργαζόμενοι σε αυτήν. Είναι γνωστό ότι –όπως σε όλους τους τομείς του δημοσίου- ένα κορόιδο δουλεύει και πέντε παλιοί κάθονται. Αν μάλιστα πρόκειται για κορόιδο που είναι καλό σ’ αυτό που του έχουν αναθέσει, τότε θα μείνει και στάσιμο κορόιδο. Σιγά μη σε προωθήσει ποτέ κανείς, έτσι και του κάνεις τη δουλειά που θέλει. Θα μείνεις για πάντα δεμένος στο ίδιο γραφείο. Ας παίρνουν οι άχρηστοι τις καλύτερες καρέκλες. Εσύ εδώ. Για πάντα.

Αυτή η μαζοχιστική συμπεριφορά των Ελλήνων μοιάζει ανεξιχνίαστο μυστήριο. Τί είναι αυτό που φθάνει έναν ολόκληρο λαό να κάνει "κρα" για μια κακοπληρωμένη θέση, χωρίς την παραμικρή πιθανότητα σοβαρής εξέλιξης, που σιγά-σιγά ιδρυματοποιεί αν όχι τρελαίνει όσους την επιλέγουν;

Πρώτον, η χώρα δεν παράγει τίποτε. Οπότε, ας σβήσουμε την πιθανότητα κάποιου να εργαστεί σε εταιρεία που κάτι φτιάχνει και άρα να αισθάνεται και μια μικρή ικανοποίηση –όπως ένας ευρωπαίος συνάδελφός του- ότι απ’ τα χεράκια του δημιουργήθηκε κάτι τις. [Εστω μια καλοφτιαγμένη οδοντογλυφίδα].

Δεύτερον, η χώρα είναι γεμάτη οικογενειακές επιχειρήσεις. Ακόμη δηλαδή κι αν πιάσεις δουλειά στο επιπλάδικο του κυρίου Ταδόπουλου, όσο ικανός κι αστέρι κι αν είσαι, όσο κι αν ξεσκιστείς στις καλές ιδέες, αφεντικό σου θα είναι πάντοτε ο γιος του κυρίου Ταδόπουλου. Ασχέτως του ότι μπορεί να είναι ένα ανεπρόκοπο κομμάτι κρέας που τρώει τα λεφτά του μπαμπά του. Κάπως πρέπει να τον εξασφαλίσει ο μπαμπάς του πριν κλείσει τα μάτια του και αυτό θα γίνει μ’ εσένα το δημιουργικό κορόιδο, που θα δουλεύεις για τον μπούλη.

Έγραψα πριν «κακοπληρωμένη θέση». Φαίνεται πάντως, ότι όσο κακοπληρωμένες κι αν είναι οι θέσεις στο ελληνικό δημόσιο, δεν ανταγωνίζονται με τίποτε τις κακοπληρωμένες θέσεις του ιδιωτικού τομέα. Η μέθοδος είναι πια γνωστή και ονομάζεται «επίδομα». Εδώ έχουμε την απλά σατανική συμφωνία μεταξύ διοικήσεων και συνδικαλιστών. Κάπως έτσι ξεπουλήθηκε σχεδόν αυτούσιο το –ο μαρξ να το κάνει- συνδικαλιστικό κίνημα της χώρας.

Προκειμένου να βολεύονται όλοι, συνέβαινε το εξής: Αντί αύξησης στο βασικό μισθό, υπέγραφαν τα σωματεία νέα επιδόματα και αυξήσεις στα ήδη υπάρχοντα. Έτσι έφθαναν στις τσέπες των υπαλλήλων περισσότερα χρήματα στις μηνιαίες αποδοχές, χωρίς να αυξάνονται εξίσου τα δώρα και χωρίς φυσικά να φαίνονται αυτά τα ποσά στις συντάξεις. Έκαναν μώκο οι συνδικάλες, έμεναν ικανοποιημένες οι διοικήσεις, έβγαζαν το σκασμό οι οικογενειάρχες κι έτσι κόντεψε να γεμίσει η ελληνική βουλή από πρώην εκπροσώπους των εργαζομένων. Άντε τώρα εσύ να τα εξηγήσεις αυτά στον ευρωπαίο πολίτη.

Προς το παρόν, κλειδώσου καλά, μη μπουκάρει στο σαλόνι ο μετανάστης και σου φάει το παστίτσιο που σου φτιαξε η μάνα σου. Αν οι εξεγέρσεις δε φθάσουν απ’ την πλατεία Umm Kulthum στα υψίπεδα των Αθηνών, θα επανέλθω.